من پيرمرد هستم و دردسرهاي زيادي را ديده ام، اما بيشترشان هيچ وقت پيش نيامد. مارک تواين
نگراني چيست؟ نگراني، احساس دغدغه شديد است. نگراني بيم از ناشناخته هاست؛ نگراني از اينکه بدترين چيز رخ خواهد داد. ممکن است بيش از اندازه نگران رخدادهاي آينده شويم. چه بسا مکرراً با خودمان حرف هاي منفي بزنيم و بدترين احتمال هاي موجود را در نظر بگيريم.
بسياري از افکارمان اينگونه آغاز مي شود:
خانه مي ماندم اگر...
اين را مي گفتم اگر...
تصميم ديگري مي گرفتم اگر...
يا اگر با ماشين تصادف کنم، چه کار کنم؟
اگر بيکار شدم، چه کار کنم؟
اگر مريض شدم، چه کار کنم؟
نگراني يک رفتار است؛ يک نوع عادت فکر کردن. اگر والدين شخص به طور مزمني نگران بوده باشند، احتمال اينکه آن شخص هم چنين حالتي داشته باشد، زياد است و اين حالت احتمالاً به بچه هايش نيز منتقل خواهد شد. از آنجايي که نگراني يک عادت رفتار است، مي توان بر آن غلبه و رفتاري مثبت تري را جايگزين آن کرد.
نگران چه هستيم؟
مطالعات انجام شده درباره نگراني نشان مي دهد:
40 درصد موارد نگراني ها هيچ وقت رخ نمي دهد، بنابراين اساساً با احساس نگراني، وقت خودمان را تلف مي کنيم.
30 درصد آنچه نگرانش هستيم، اتفاق افتاده است. ياد بگيريد قدري بي خيال شويد و خودتان و سايرين را ببخشيد. نمي توان گذشته را تغيير داد. هيچ کس نمي تواند اين کار را بکند. گذشته را آنگونه که هست، بپذيريد و ادامه دهيد.
12 درصد نگراني ها بي مورد است، مانند اينکه ديگران درباره ما چگونه فکر مي کنند.
10 درصد نگراني ها کوچک و بي اهميت هستند، مانند نگراني درباره اينکه ناهار چه بخوريم، نگراني درباره دير کردن و نگراني درباره اينکه چه بپوشيم.
8 درصد از آنچه نگرانش هستيم، در واقع اتفاق مي افتد.
4 درصد نگراني هاي ما درباره چيزهايي است که در اختيار ما نيست. نمي توانيم نتيجه را عوض کنيم. اين نگراني ها شامل نگراني درباره تندرستي، مرگ يک عزيز يا يک بلاي طبيعي قريب الوقوع است. اغلب واقعيت اين رخدادها قابل تحمل تر از خود نگراني است.
4 درصد نگراني هاي ما درباره چيزهايي است که نه کاملاً بلکه قدري بر نتايج آن تسلط داريم. اساساً فکر مي کنيم اين نوع نگراني نتيجه عمل يا بي عملي ما نسبت به مشکلات و چالش هايي است که با آن روبه رو هستيم.
با توجه به اين آمارها، شايد بد نباشد اين سؤالات را از خود بپرسيد:
- چند بار شده که به خاطر موقعيتي که خارج از کنترل شماست، دچار تشويش بيش از اندازه شويد؟
- چرا اجازه مي دهيم نگراني به قدري به ما فشار بياورد که عملاً مريض شويم؟
- چرا انرژي رواني خودمان را با نگراني هدر مي دهيم؟
نمي توان به جاي شما به اين سؤالات پاسخ داد. آنچه مي توان پيشنهاد کرد، فنوني براي غلبه بر نگراني است. تصميم گرفتن براي دست برداشتن از عادت نگراني بر عهده شماست.
چگونه مي توان از نگراني دست برداشت يا آن را کم کرد؟
اگر آدم هر روز قدري نگران باشد، در يک عمر چند سال را از دست داده است. اگر مشکلي وجود دارد، اگر مي توانيد آن را برطرف کنيد، اما به خودتان ياد بدهيد که نگران نباشيد. نگراني هيچ وقت چيزي را حل نمي کند.
1. آماده رويارويي با بدترين موقعيت باشيد، اما اميدوار باشيد بهترين حالت پيش بيايد. اين گفته ديل کارنگي در کتاب چگونه از نگراني دست برداريم و تدريجاً زندگي کنيم است. بدترين نتيجه ممکن را بپذيريد و آنگاه دست به کار شويد تا بدترين حالت را تغيير دهيد و آن را بهتر کنيد.
2. دست به کار شويد. هر وقت متوجه شديد که تدريجاً نگران شده ايد، دست به کار شويد و سراغ کارهايي برويد که بايد انجام دهيد. اگر فهرست کارهايي را که بايد انجام دهيد، نداريد، آنها را فهرست کنيد. اهداف و کارهايي را که براي تحقق آنها لازم است، به ترتيب بنويسيد. يکي از فوايد تهيه اين فهرست اين است که ديگر نگران نيستيد که ممکن است چيزي مهم را فراموش کنيد.
3. حواس خود را به چيز ديگري معطوف کنيد. به دوستي تلفن بزنيد. کتابي بخوانيد. فيلمي خوب ببينيد. بچه ها را به پارک ببريد. پياده روي کنيد. کارهاي زيادي است که مي توانيد انجام دهيد.
4. حمايت بطلبيد. دوستان و خانواده مي توانند منبع حمايت فوق العاده اي باشند، به خصوص اگر بگويند نظرشان چيست. گاهي اوقات صرف حرف زدن به از بين رفتن نگراني کمک مي کند.
5. تصميم بگيريد. اگر درباره يک مشکل حل نشده شخصي يا کاري نگران هستيد، فرصت داريد که تصميم بگيريد. وقتي تصميم بگيريد چه کار کنيد، مي توانيد تدريجاًً کارهايي براي به دست آوردن بهترين نتيجه انجام دهيد.
6. مستقيماً با مشکل روبه رو شويد. معمولاً اين خود مشکل نيست که باعث نگراني مي شود، پيش بيني مشکل است که سبب نگراني مي شود. اين مشکل که چه تأثيري بر ديگران مي گذارد يا آنان چه واکنشي نشان مي دهند؟
هر چه سريع تر با مشکل مقابله کنيد.
7. تمرين آرامش کنيد. اهميت دارد که وقتي را صرف آرامش کامل خود بکنيد. چشمانتان را ببنديد و از طريق بيني نفس عميق بکشيد و از دهان آن را بيرون بدهيد. با هر نفس به خودتان القاي آرامش کنيد. فقط چند دقيقه طول مي کشد که تنش از بدن خارج شود.
8. به چيزهاي مورد علاقه گوش کنيد. اينها مي تواند موسيقي يا ديگر مطالب مورد علاقه باشد.
9 - يادداشت نويسي. بسياري افراد پس از نوشتن چيزهايي که باعث نگراني آنان مي شود، احساس سبکي مي کنند. در هنگام نوشتن، متوجه مي شويد واقعاً از چه نگران هستيد و بعد مي توانيد بي طرفانه به بهبود وضع بپردازيد.
10. مراقب خودتان باشيد. زياد استراحت کنيد. برنامه غذايي سالم داشته باشيد و ورزش کنيد. وقتي بدن و ذهن خود را پرورش دهيد، راحت تر مي توانيد مسائل را بررسي کنيد. مواجهه با مسائل پيش بيني نشده آسان تر مي شود.
11. نعمت هايي را که داريد، بشماريد. چيزهاي زيادي است که بابت آن شکرگذار باشيد. به اطراف نگاه کنيد. انسان در جهان زيبايي زندگي مي کند. مي توان شکرگذار داشتن تندرستي، خانواده، ذهن، کشور، خانه، شغل و حتي چيزهاي کوچک تر بود.
12. بر افکار خود نظارت کنيد. مراقب افکار خود باشيد و آماده باشيد تا افکار مثبت را جايگزين نگراني ها کنيد.
فنون زيادي وجود دارد که با استفاده از آن مي توان از نگراني دست برداشت. نکته مهم استفاده منظم از آنها تا هنگامي است که رفتار جديد به عادت تبديل شود. اين گفته را به ياد داشته باشيد که آرامش، گهواره قدرت است.
